Ağız Kanseri

Ağız kanseri, ağız içindeki dokularda, özellikle dil, dudaklar, diş etleri, yanak içi, damak ve ağız tabanında başlayan bir tür kanserdir. En sık görülen tipi yassı hücreli karsinomdur, çünkü ağızdaki yüzey hücreleri yassı hücrelerden oluşur. Ağız kanseri, erken dönemde teşhis edilmezse hızla yayılabilir ve yaşamı tehdit edici hale gelebilir.

Ağız Kanseri Belirtileri

Ağız kanseri belirtileri erken evrelerde hafif olabilir ve genellikle gözden kaçabilir. Ancak aşağıdaki belirtiler ortaya çıktığında dikkat edilmelidir:

1. Ağız İçinde İyileşmeyen Yaralar: 2-3 hafta içinde iyileşmeyen, ağrısız veya ağrılı ağız yaraları ağız kanserinin yaygın belirtileridir.
2. Ağızda veya Dudaklarda Beyaz veya Kırmızı Lekeler: Lökoplaki (beyaz leke) veya eritroplaki (kırmızı leke) kanserin habercisi olabilir.
3. Yumru veya Şişlik: Dil, yanak veya damakta ağrısız veya yavaş büyüyen yumrular.
4. Ağızda Ağrı veya Hassasiyet: Kalıcı bir ağız ağrısı veya yutkunma güçlüğü yaşanabilir.
5. Dişlerde Oynaklık: Nedensiz diş kayıpları veya dişlerin oynak hale gelmesi.
6. Çene Hareketlerinde Zorluk: Ağız kanseri, çenenin hareketini sınırlayabilir.
7. Ses Kısıklığı veya Boğaz Ağrısı: Kalıcı ses değişiklikleri veya boğazda tahriş hissi.
8. Kötü Ağız Kokusu: Özellikle kanserli dokunun çürümesi ile ağız kokusu görülebilir.

Risk Faktörleri

Ağız kanseri gelişimini etkileyen başlıca risk faktörleri şunlardır:

• Tütün Kullanımı: Sigara, puro, pipo ve nargile kullanımı ağız kanseri riskini artırır. Aynı şekilde, çiğneme tütünü de risk faktörüdür.
• Aşırı Alkol Tüketimi: Uzun süreli ve yoğun alkol tüketimi ağız kanserine yol açabilir.
• Human Papilloma Virüsü (HPV): HPV virüsü özellikle orofaringeal kanserlere neden olabilir.
• Güneşe Maruz Kalma: Dudak kanseri, özellikle güneşe uzun süre maruz kalınmasıyla ilişkilidir.
• Yetersiz Beslenme: Vitamin ve mineral açısından yetersiz diyetler ağız kanseri riskini artırabilir.
• Bağışıklık Sistemi Zayıflığı: Zayıf bir bağışıklık sistemi, kanser riskini artırabilir.

Ağız Kanseri Teşhisi

Ağız kanseri teşhisi genellikle aşağıdaki yöntemlerle konur:

1. Fiziksel Muayene: Doktor veya diş hekimi, ağız içindeki anormal oluşumları veya lezyonları inceler.
2. Biyopsi: Şüpheli bölgelerden alınan doku örnekleri laboratuvarda incelenerek kanser olup olmadığı belirlenir.
3. Görüntüleme Testleri: MRI, CT taramaları veya PET taramaları, kanserin yayılımını incelemek için kullanılır.

Ağız Kanseri Tedavisi

Tedavi, kanserin evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Ağız kanseri tedavisinde yaygın olarak şu yöntemler kullanılır:

1. Cerrahi: Kanserli dokuların ve bazen çevresindeki sağlıklı dokunun çıkarılması.
2. Radyoterapi: Yüksek enerjili ışınlarla kanser hücrelerini öldürme.
3. Kemoterapi: Kanser hücrelerini yok etmek için ilaç kullanımı.
4. Hedefe Yönelik Tedavi: Kanserli hücrelerin büyümesini durdurmaya yönelik ilaçlar kullanılır.
5. İmmünoterapi: Bağışıklık sistemini güçlendiren ilaçlarla kanserle mücadele edilir.

Korunma

Ağız kanserinden korunmak için alınabilecek önlemler şunlardır:

• Tütün ve Alkol Kullanımını Bırakmak: En önemli risk faktörlerinden kaçınmak ağız kanseri riskini büyük oranda azaltır.
• Güneşe Karşı Korunma: Dudakları koruyan güneş kremleri kullanmak.
• Düzenli Diş Hekimi Kontrolleri: Erken belirtiler diş hekimleri tarafından fark edilebilir.
• HPV Aşısı: HPV’ye bağlı ağız kanseri riskini azaltabilir.
• Sağlıklı Beslenme: Meyve ve sebze ağırlıklı beslenmek riski azaltabilir.

Ağız kanseri, erken teşhis edildiğinde tedavi edilebilen ancak ilerlediğinde ciddi sonuçlar doğurabilen bir kanser türüdür. Özellikle tütün ve alkol kullanımından kaçınmak, düzenli doktor kontrolleri ve sağlıklı yaşam tarzı, ağız kanserinden korunmada önemli rol oynar.