Akut Miyeloid Lösemi (Aml)

Akut Miyeloid Lösemi (AML), kanın ve kemik iliğinin etkilediği, hızlı ilerleyen bir kan kanseridir. AML, myeloid hücrelerin olgunlaşmadan anormal şekilde çoğalması sonucu ortaya çıkar. Bu tür lösemi genellikle yetişkinlerde görülür, ancak çocuklarda da nadir olarak meydana gelebilir. İşte AML hakkında bilmeniz gerekenler:

Belirtiler

AML’in belirtileri genellikle hızla gelişir ve şunları içerebilir:

• Yorgunluk ve Zayıflık: Kan hücrelerinin azalması nedeniyle sürekli yorgunluk, halsizlik ve genel zayıflık.
• Kanama ve Morarma: Kılcal damarların zayıflaması nedeniyle burun kanamaları, diş eti kanamaları, morluklar ve kolayca kanama.
• Ateş: Belirgin bir neden olmadan yüksek ateş.
• Enfeksiyonlar: Zayıflamış bağışıklık sistemi nedeniyle sık enfeksiyonlar.
• Kemik ve Eklem Ağrıları: Kemiklerde ve eklemlerde ağrı ve rahatsızlık.
• Lenf Bezlerinde Şişlik: Boyun, koltuk altı ve kasıklarda ağrısız şişlikler.
• Karın Şişliği ve Ağrı: Karaciğer veya dalakta büyüme sonucu karın ağrısı veya şişlik.
• Kilo Kaybı: Belirgin bir neden olmadan kilo kaybı.

Nedenleri

AML'in kesin nedeni bilinmemektedir, ancak bazı risk faktörleri şunları içerebilir:

• Genetik Faktörler: Ailede kan kanseri öyküsü veya genetik bozukluklar.
• Çevresel Faktörler: Radyasyona maruz kalma, bazı kimyasal maddelere (örneğin, benzene) maruz kalma.
• Önceki Kanser Tedavileri: Önceki kanser tedavileri, özellikle radyoterapi veya bazı kemoterapi ilaçları AML riskini artırabilir.
• Genetik Bozukluklar: Down sendromu ve diğer genetik hastalıklarla ilişkili olabilir.

Tanı

AML’in tanısı genellikle aşağıdaki yöntemlerle yapılır:

• Kan Testleri: Kan hücrelerinin sayısını ve türlerini değerlendirmek için yapılır. AML’de genellikle yüksek sayıda anormal myeloid hücreler görülür.
• Kemik İliği Biyopsisi: Kemik iliğinden örnek alınarak anormal hücrelerin varlığını ve türünü belirlemek için yapılır.
• Lomber Ponksiyon (Beyin Omurilik Sıvısı Analizi): Beyin ve omurilik sıvısında kanser hücrelerinin olup olmadığını kontrol etmek için yapılır.
• Genetik Testler: AML hücrelerindeki genetik değişiklikleri değerlendirmek için yapılabilir. Bu testler, tedavi planının belirlenmesine yardımcı olabilir.
• Görüntüleme Testleri: Röntgen, ultrason veya CT taramaları, hastalığın yayılımını değerlendirmek için kullanılabilir.

Tedavi

AML tedavisi genellikle birkaç aşamadan oluşur ve bireysel ihtiyaçlara göre planlanır:

1. Kemoterapi: Kanser hücrelerini öldürmek için kullanılan güçlü ilaçlar. Tedavi genellikle birkaç aşamadan oluşur ve yüksek dozda kemoterapi uygulanabilir.
2. Kök Hücre Nakli: Yüksek dozda kemoterapi ve/veya radyoterapi sonrası kemik iliğini yeniden oluşturmak için sağlıklı kök hücrelerin nakledilmesi.
3. Radyoterapi: Özellikle beyinde veya omurilikte bulunan kanser hücrelerini hedeflemek için kullanılabilir.
4. Hedefe Yönelik Tedaviler: Kanser hücrelerinin belirli moleküllerini hedefleyen ilaçlar kullanılabilir.
5. İmmünoterapiler: Bağışıklık sistemini kanser hücrelerini hedef almak için kullanma.

Yönetim ve Takip

• Düzenli Kontroller: Tedavi sürecinin izlenmesi ve hastalığın nüks etmesini önlemek için düzenli takipler yapılır.
• Destekleyici Bakım: Kemoterapi ve diğer tedavi yöntemlerinin yan etkilerini yönetmek için destekleyici bakım yapılır.
• Psikolojik Destek: Tedavi süreci ve hastalık ile başa çıkmak için psikolojik destek ve danışmanlık önemlidir.

Önleme

AML’in kesin nedenleri bilinmediği için doğrudan önleme yöntemleri yoktur. Ancak, genel sağlığı korumak ve risk faktörlerini azaltmak için sağlıklı yaşam alışkanlıklarına dikkat etmek önemlidir. Önceki kanser tedavileri gerektiren durumlarda, doktorunuzla riskleri ve alternatif tedavi seçeneklerini konuşmak faydalı olabilir.

AML, erken tanı ve uygun tedavi ile yönetilebilir. Eğer AML'in belirtilerini yaşıyorsanız veya şüpheleriniz varsa, bir hematolog veya onkolog ile görüşmek önemlidir.